Het herkennen van asbest in gebouwen is belangrijk voor je gezondheid en veiligheid. Asbest werd tot 1994 veelvuldig toegepast in de bouw, maar is sindsdien verboden wegens de ernstige gezondheidsrisico’s. Het herkennen van asbesthoudende materialen, zoals hechtgebonden en losgebonden asbest, kan lastig zijn. Wij helpen je bij het herkennen van asbest, de verschillende typen asbest en geven advies over een veilige aanpak.

Wat is asbest en waar vind je het?

Asbest is een verzamelnaam voor een groep mineralen dat bestaat uit microscopisch kleine vezels. Deze vezels zijn sterk, slijtvast en hittebestendig. Hierdoor werd asbest lange tijd veel toegepast in de bouw en industrie. In woningen en bedrijfspanden komt asbest vaak voor in daken, plafonds, vloeren, isolatiemateriaal, leidingen en vensterbanken.

Waarom is asbest gevaarlijk?

Asbestvezels kunnen vrijkomen wanneer asbesthoudende materialen beschadigd raken of bewerkt worden, zoals bij een verbouwing of sloop. Inademing van deze vezels is schadelijk en kan ernstige ziekten veroorzaken, zoals longkanker, asbestose en mesothelioom. Daarom is het belangrijk om vast te stellen of er asbest aanwezig is en om welke soorten asbest het gaat voordat je een gebouw gaat verbouwen of slopen.

Verschillende soorten asbest

Er zijn verschillende soorten asbest, elk met hun eigen kenmerken en risico’s. De belangrijkste typen asbest die in Nederland voorkomen, zijn:

1. Blauw asbest (Crocidoliet)
   Blauw asbest heeft een blauwe kleur en is vanwege de fijne vezels zeer gevaarlijk. Het werd veel gebruikt in industriële toepassingen. Blauw asbest komt vooral voor in oudere isolatiematerialen. Vanwege de losse structuur kunnen de vezels gemakkelijk vrijkomen en ingeademd worden.

2. Wit asbest (Chrysotiel)
   Wit asbest is het meest voorkomende type en werd vaak toegepast in hechtgebonden asbestmaterialen, zoals golfplaten en asbestcement. Dit type asbest is iets minder schadelijk dan blauw asbest maar kan, vooral bij beschadiging, gevaarlijk zijn voor de gezondheid.

3. Bruin asbest (Amosiet)
   Bruin asbest is zeer stevig en werd veel gebruikt in isolatie en brandwerende materialen. Door de structuur en de vezeldikte kan ook amosiet bij beschadiging snel verwaaien en ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengen.

Asbest herkennen

Asbest is vaak moeilijk te herkennen met het blote oog omdat de vezels meestal zijn ingebed in andere materialen. Toch kun je bepaalde asbesthoudende materialen aan kenmerken herkennen, zoals kleur, locatie en toepassing.

• Herkennen aan de structuur

  Als je wilt weten of je te maken hebt met asbest, is het belangrijk om vooral op de structuur te letten. Het meest kenmerkend is het honingraatpatroon, zoals je dat vaak ziet op golfplaten. Dit is een duidelijke aanwijzing dat er mogelijk sprake is van asbest.

  Daarnaast kun je de vezelstructuur goed herkennen, vooral bij breuken of beschadigingen. Asbest heeft een vezelige structuur die met het blote oog zichtbaar kan zijn.

  De kleur van asbest – bijvoorbeeld blauw, wit of bruin wordt vaak genoemd, maar deze geeft weinig bruikbare informatie. Kleur verwijst naar het type mineraal en zegt niets over de toepassing waarin het asbest is verwerkt. Daarom is het veel belangrijker om te letten op de structuur.

• Hechtgebonden en losgebonden asbest
  Hechtgebonden asbest is verwerkt in materialen waarin de vezels stevig vastzitten, zoals golfplaten en asbestcement. Bij losgebonden asbest zitten de vezels los en kunnen ze gemakkelijk in de lucht terechtkomen, zoals bij isolatiemateriaal. Losgebonden asbest is veel gevaarlijker en vereist een zorgvuldige benadering bij het verwijderen.

• Waar vind je asbesthoudende materialen?
  In huizen en gebouwen van vóór 1994 kan asbest aanwezig zijn in daken, leidingisolatie, vloerbedekking, vensterbanken en zelfs in oude huishoudelijke apparaten.

Gezondheidsrisico’s van asbest

Het inademen van asbestvezels vormt een aanzienlijk gezondheidsrisico. Blootstelling aan asbest kan leiden tot ziekten zoals asbestose, longkanker en mesothelioom. Vaak ontwikkelen deze ziekten zich pas tientallen jaren na de blootstelling, maar de gevolgen zijn dan vaak ernstig en fataal. Om deze reden is het essentieel om asbest zorgvuldig te verwijderen of goed te isoleren.

Stap 1: Een asbestinventarisatie laten uitvoeren

Een asbestinventarisatie is wettelijk verplicht als je van plan bent een pand te renoveren of slopen en als je vermoedt dat er asbest aanwezig is. Tijdens een asbestinventarisatie bepaalt een deskundige welke soorten asbest aanwezig zijn en of deze een risico vormen voor de gezondheid.

Een specialist zoals Dijkstra Milieutechniek voert een inspectie uit en verzamelt documentatie, zoals bouwtekeningen en historische rapportages. Indien nodig worden er materiaalmonsters genomen die geanalyseerd worden in een laboratorium. Zo wordt duidelijk welk soort asbest aanwezig is.

Stap 2: Het verwijderen van asbest

Als uit de inventarisatie blijkt dat asbest verwijderd moet worden, is het noodzakelijk om dit door een gecertificeerd bedrijf te laten uitvoeren. Asbestverwijdering is een specialistische klus die vereist dat beschermende maatregelen en apparatuur worden ingezet om te voorkomen dat vezels in de lucht terechtkomen.

In Nederland is wettelijk vastgelegd dat alleen gecertificeerde bedrijven asbest mogen verwijderen. Deze bedrijven hebben de kennis en middelen om het veilig te verwijderen en af te voeren.

Wat kun je zelf doen?

Hoewel het zelf herkennen van asbest lastig is, zijn er een paar stappen die je kunt nemen:

1. Controleer bouwtekeningen en documentatie
   Bekijk de bouwtekeningen van je pand. Hierin wordt vaak vermeld waar asbesthoudende materialen gebruikt zijn.

2. Vermijd risico’s
   Wees voorzichtig met beschadigde materialen die mogelijk asbest bevatten. Voorkom boren, zagen en schuren als je vermoedt dat er asbest aanwezig is.

3. Schakel een specialist in
   Asbest herkennen is niet altijd mogelijk met het blote oog. Het laten uitvoeren van een professionele inventarisatie is dan de veiligste optie.

Asbestinventarisatie door Dijkstra Milieutechniek

Asbest herkennen is een belangrijke stap bij het veilig maken van gebouwen. Het is een complexe taak omdat asbest in verschillende materialen verwerkt kan zijn. Of je nu blauw, bruin of wit asbest aantreft, zorg ervoor dat je altijd een asbestinventarisatie laat uitvoeren voordat je verder gaat. Dijkstra Milieutechniek kan je professioneel begeleiden en adviseren om jouw pand veilig en asbestvrij te maken. Neem contact met ons op voor vragen of vraag direct een offerte op voor een asbestinventarisatie.